νύχτα
(ουσ. θηλ.)
νύχτα
[ˈnixta]
Καππ.
ν̑ύχτα
[ˈɲixta]
Σίλ.
νυέχτα
[ˈɲexta]
Σατ., Τσουχούρ., Φάρασ.
Από το μεσν. ουσ. νύχτα (< αρχ. νύξ).
Νύχτα
ό.π.τ.
:
Νύχτα ντο παιdί και μάνα τ' πάλ' πόμαν εκεί σα σπίτια
(Τη νύχτα το παιδί και η μάνα του ακόμη παρέμειναν εκεί στο σπίτι)
Φερτάκ.
-Dawk.
Δεν ξεύριτε τσίγαλ’ όμορφα παίζουμ’ νύχτα ον φέγγει το φεγγάρ’
(Δεν ξέρετε πόσο όμορφα παίζουμε την νύχτα, όταν φέγγει το φεγγάρι)
Γούρδ.
-Καράμπ.
Σκοτεινά τη νυέχτα ήρταν οι Τούρτσ̑οι να πάρουν κορ'τσόκκα
(Τη νύχτα μέσα στο σκοτάδι ήρθαν οι Τούρκοι να αρπάξουν κοπέλες)
Τσουχούρ.
-ΚΜΣ-Έξοδος Β
Τελεμεριώς χιώρηναμ’ τσι νύχτα τσοιμοδούμιστι
(Όλη μέρα δουλεύαμε και τη νύχτα κοιμόμαστε)
Μισθ.
-Κοτσαν.
Βαχτι̂́ μπιρλιιντέ ήτον ένα νύχταγιου χι̂ρσι̂́ζ γκι ένα μέραγιου χι̂ρσι̂́ζ
(Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας κλέφτης της νύχτας κι ένας κλέφτης της μέρας)
Ουλαγ.
-Κεσ.
Μέρα ν̑ύχτα ήσιλν̑ι τούτσ̑η τσ̑ην gόρη να τσ̑η σκοτώσ̑ει
(Συνεχώς ήθελε αυτήν την κοπέλα να την σκοτώσει)
Σίλ.
-Dawk.
Ναίκα ως νύχτας τ’ όημισο λάλεινε, κλαίισκε και καταριότουν
(Η γυναίκα ως τα μεσάνυχτα φώναζε, έκλαιγε και καταριόταν)
Αραβαν.
-Φωστ.-Κεσ.
Ένα νύχτα φανερώθη Χριστός 'ς όνειρό τ'
(Μια νύχτα φανερώθηκε ο Χριστός στο όνειρό της)
Τελμ.
-ΚΜΣ-Θεοδ.
|| Φρ.
Μέρα ν̑ύχτα
(Μέρα νύχτα˙ συνεχώς)
Σίλ.
-Dawk.
Νύχτα μέρα
(Νύχτα μέρα˙ συνεχώς)
Αραβαν.
-Φωστ.-Κεσ.
Ένα κιτ͑αράκ’ κλέφτ’ ασ’ τη νύχτα
(Ένα κριθαράκι, δηλ. πολύ λίγο, κλέβει από τη νύχτα˙ λέγεται όταν αρχίζει να μεγαλώνει η μέρα)
Ανακ.
-Κωστ.Α.
Νύχτα το γιαρού
(Της νύχτας η μέση˙ μεσάνυκτα)
Φλογ.
-ΚΕΕΛ 1361
Νύχτας τ’ όημισο
(Το μισό της νύχτας˙ μεσάνυχτα)
|| Παροιμ.
Μη μασκίεις μαστίχα η νύκτα, μασκίεις παππού σ’ τα καμίκια
(Μη μασάς τσίχλα τη νύχτα, μασάς τα κόκκαλα του παππού σου˙ πρόληψη)
Τροχ.
-Νίγδελ.Τροχ.
|| Ασμ.
Νύχτα ντε κοιμάσαι, πουρνή ντε σ'κούσαι
Τεγό ντε φοβάσαι (Τη νύχτα δεν κοιμάσαι, το πρωί δεν σηκώνεσαι,
Δε φοβάσαι το Θεό) Φερτάκ. -Κρινόπ. Συνών. βραδέ, γκετζέ
Τεγό ντε φοβάσαι (Τη νύχτα δεν κοιμάσαι, το πρωί δεν σηκώνεσαι,
Δε φοβάσαι το Θεό) Φερτάκ. -Κρινόπ. Συνών. βραδέ, γκετζέ
Τροποποιήθηκε: 30/06/2025