χουλιάρι
(ουσ. ουδ.)
χουλιάρι
[xuˈʎari]
Σίλ., Σινασσ.
χουλιάρ'
[xuˈʎar]
Ανακ., Αξ., Αραβ., Μαλακ., Μισθ., Σίλατ., Τροχ., Φερτάκ., Φλογ.
χουλιέρι
[xuˈʎeri]
Σίλ., Φάρασ., Φκόσ.
χουλι-έρι
[xuliˈeri]
Φάρασ.
χουλιέρ’
[xuˈʎer]
Ανακ., Σινασσ., Φλογ.
χουλέρ’
[xuˈler]
Αραβαν., Γούρδ., Ουλαγ., Σινασσ., Φερτάκ.
Πληθ.
χουλιέρε
[xuˈʎere]
Φάρασ.
χουλάρ'
[xuˈlar]
Τροχ.
Μεσν. ουσ. χουλιάριν, το οπ. από μεταγν. ουσ. κοχλιάριον.
1. Κουτάλι
ό.π.τ.
:
Ένα χουλέρ' λερό
(ένα κουτάλι νερό)
Φερτάκ.
-ΚΜΣ-Θεοδ.
Οπ’ χουλιάρι τρώγουσ̑ι
(τρώνε με το κουτάλι)
Σίλ.
-Κωστ.Σ.
Βάλλουμ’ ντου στου σαχ̇ίν απέσ’ τσ̑ι τρώμ’ ντου μι ντου χουλιάρ’
(το βάζουμε στο πιάτο μέσα και το τρώμε με το κουτάλι)
Μισθ.
-Κωστ.Μ.
Χέκου ντά χουλιάρια σου τε’ίρα
(βάζω τα κουτάλια στην εταζέρα)
Μισθ.
-Κοτσαν.
Δώκεν α χουλιέρι φαΐ
(δώσε μιά κουταλιά φαγητό)
Φάρασ.
-ΚΜΣ-Θεοδ.
Νταρά καθένας κρέβ' χουλιάρι τ', καθένας κρεύ' δου τσιμbί τ'
(σήμερα καθένας θέλει το κουτάλι του, ο καθένας θέλει το πιρούνι του)
Μισθ.
-ΑΠΥ-Καρατσ.
|| Παροιμ.
Μάρτης δε σέμηκα, κλωστρά κλωστρά δε σ̑ό’σα, τ͑υρπιά παροτίσ̑α δε γιόμωσα, χουλιάρια χουλιαρ’τήκες δεν έκαψα
(εγώ ο Μάρτης δεν μπήκα, γύρω γύρω δεν χιόνισα, τρύπες και γωνιές δεν γέμισα, κουτάλια (και) κουταλοθήκες δεν έκαψα˙ για τη δριμύτητα του Μαρτίου)
Ανακ.
-Κωστ.Α.
Μο το χουλι-έρι δίτει τα, τσ̑αι μο το βράδι βγκάλλει το ’φτάλμι του
(με το κουτάλι το δίνει και με την ουρά του βγάζει το μάτι˙ για τους διπρόσωπους)
Φάρασ.
-Λουκ.Λουκ.
β.
Συνεκδ., η κουταλιά
Τροχ.
:
|| Ασμ.
Ἐλα κι εσύ τα'ύ
να φας ένα χουλιάρ' φαΐ ( Έλα κι εσύ νωρίς το πρωί
να φας μιά κουταλιά φαγητό ) Φάρασ. -Νίγδελ.Λ.
να φας ένα χουλιάρ' φαΐ ( Έλα κι εσύ νωρίς το πρωί
να φας μιά κουταλιά φαγητό ) Φάρασ. -Νίγδελ.Λ.
2. Στον πληθ., συνεκδοχ., ο γνωστός παραδοσιακός χορός των κουταλιών
Αξ., Σίλ., Φάρασ., Φλογ.
:
Γερκέιροι μας παίζουσ̑ι οπ' τα χουλιάρια
(Οι άντρες μας μόνο χορεύουν με τα κουτάλια)
Σίλ.
-Κωστ.Σ.
|| Φρ.
Χορός με τα χουλιέρα
(Ο χορός με τα κουτάλια˙ Γνωστός παραδοσιακός χορός, ζευγαρωτός-αντικριστός, με ρυθμική συνοδεία ξύλινων κουταλιών που κροτούν)
Φλογ.
-ΙΛΝΕ 811
3. Το κάτω μέρος του στέρνου
Φάρασ.