1. Κατράμι, πίσσα ό.π.τ.

ό.π.τ.

: Ἀλειψε το καμbήλ' κατράν' και έμασεν το μέσα στο εκκλησ̑ά (Άλειψε την καμήλα με κατράμι και την έμπασε μέσα στην εκκλησιά) Τροχ.

Τροχός

-Νίγδελ.Λ.

Νίγδελης 2018

Εκεί ανάφ’ φωτιά και γιατράν' (Εκεί (στην κόλαση) ανάβει φωτιά και πίσσα) Τροχ.

Τροχός

-Νίγδελ.Λ.

Νίγδελης 2018

|| Φρ. Πάει σα γατράνια (Πάει στα κατράμια˙ πάει στην κόλαση) Δίλ.

Δίλα

-ΙΛΝΕ 887

Κωστάκης 1967

Έβγκαλάν ντα 'σ' το πισσάρι, βούτ'σαν ντα σο χατράνι (Τον έβγαλαν από την πίσσα, τον βούτηξαν στο κατράμι˙ πήγε από το κακό στο χειρότερο) Φάρασ.

Φάρασα

-Λουκ.Λουκ.

Λουκόπουλος/Λουκάτος 1951

|| Ασμ. Κι οι αμαρτωλοί στην κόλαση, σταϊ πίσσης τα κατράνια (Και οι αμαρτωλοί στην κόλαση, στης πίσσας τα κατράμια) Μαλακ.

Μαλακοπή

-Παχτ.

Παχτίκος 1905

Κόμμα παρά κι αν έδωσες, χρυσή λαμbάδα μπρό σου
Κόμμα ρούχα κι αν έδωσες προστά σου θα το φέρουν
Κι αυτά αν δεν τα έκανες, στις πίσσες στα χατράνια (Ένα νόμισμα κι αν έδωσες, χρυσή λαμπάδα μπρος σου
Ένα ρούχο κι αν έδωσες μπροστά σου θα το φέρουν
Κι αυτά αν δεν τα έκανες, στις πίσσες στα κατράμια) Σινασσ.

Σινασσός

-Λεύκωμα

Νέα Σινασός 1924

2. Συνεκδοχ., μαύρος σαν κατράμι Αξ., Μισθ., Ποτάμ., Φάρασ.

Αξός, Μισθί, Ποτάμια, Φάρασα

: Ντα ντουβάρια 'ς τουνdουριού ντου σπίτ’ τσ̑όδαν χατράμια (Οι τοίχοι στο δωμάτιο του τουντουριού ήταν μαύροι κατράμι) Μισθ.

Μισθί

-Κοτσαν.

Κοτσανίδης 2006

Είχα μαλλιά πολλά, σκάλες σιάνιξαν· μαύρα, κατράν' μαύρα κειόσαν (Είχα πολλά μαλλιά, έκαναν σκάλες· ήταν μαύρα, μαύρα σαν κατράμι) Αξ.

Αξός

-Παυλίδ.

Παυλίδης 2022

Η χαραή του 'ένdουν μαύρου μαύρου χατράνι (Το πρόσωπό του έγινε κατάμαυρο σαν κατράμι) Φάρασ.

Φάρασα

-Αναστασ.

Αναστασιάδης 1976

Ένι μαύρον χατράνι (Είναι μαύρο (σαν) κατράμι) Φάρασ.

Φάρασα

-Αναστασ.

Αναστασιάδης 1976