ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

σαρακοστή (ουσ.) σαρακοστή [sarakοˈsti] Γούρδ., Μαλακ., Φάρασ. σαρακοσ̑τή [sarakοˈʃti] Ανακ., Αξ., Μισθ. σαρακοσ̑τσ̑ή [sarako'ʃtʃi] Αραβαν. σαρακοσ̑ή [sarakοˈʃi] Σίλ. σερακοστή [serakοˈsti] Μισθ. σαρακοσ̑τής [sarakoˈʃtis] Μισθ. Από το μεσν. ουσ. σαρακοστή, το οπ. θηλ. του μεταγν. επίθ. σαρακοστός με απλολ. κατά το αριθμτ. σαρά(κο)ντα (< αρχ. τεσσαρακοστός).
1. Σαρακοστή ό.π.τ. : Σήμερα να φάτ' τα σκέφαλα, τσ̑είδι σαρακοσ̑τής (Σήμερα θα φάτε τα σκύβαλα, είναι σαρακοστή) Μισθ. -Κωστ.Μ. Σαρακοσ̑ής φαΐ (φαγητό σαρακοστής) Σίλ. -Κωστ.Σ. || Φρ. Πιάνου σαρακοσ̑τής (Πιάνω σαρακοστή˙ νηστεύω κατά τη διάρκεια της σαρακοστής) Μισθ. -Κωστ.Μ. Μέγα Σερακοστή (Μεγάλη Σαρακοστή˙ η διάρκεια της νηστείας πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων ή πριν από το Πάσχα) Μισθ. -Κοτσαν. Χριστού Σαρακοσ̑τής (Σαρακοστή του Χριστού˙ η νηστεία σαράντα ημερών πριν τα Χριστούγεννα) Μισθ. -Κωστ.Μ. Παναάς Σαρακοσ̑τή (Σαρακοστή της Παναγίας˙ η νηστεία πριν τον Δεκαπενταύγουστο) Μισθ. -Κωστ.Μ. Σταφυλού η σαρακοστή (Σαρακοστή του σταφυλιού˙ Η νηστεία του Δεκαπενταύγουστου) Φάρασ. -Λουκ.Πετρ. Ροβιού Σαρακοσ̑τή (Σαρακοστή της ρόβης˙ Η γιορτή των Αγίων Αποστόλων) Ανακ. -Κωστ.Α. || Παροιμ. Σάμου τζ̑ο χωρεί απός σό κουμάσι, λέ' 'τι έν' Σαρακοστή (Όταν δεν χωράει η αλεπού στο κοτέτσι, λέει ότι είναι Σαρακοστή˙ Όσα δεν πιάνει η αλεπού τα κάνει κρεμαστάρια· ό,τι δεν κατορθώνει κάποιος, από εγωισμό τα υποτιμά) Φάρασ. -Λουκ.Λουκ.
2. Γενικότ., νηστεία ό.π.τ. : Ντέκα μέρες απάνω τ' άλλο ζάισ̑καν αγρυπνίες και πιάνισ̑καν σαρακοσ̑τσ̑ή (δέκα μέρες συνεχώς έκαναν αγρυπνίες και νήστευαν) Αραβαν. -Φωστ.-Κεσ. Συνών. νηστεία