ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

-ιά (I) (επίθμ.) -ιά [-ˈʝa] Σίλ. -ιά [-ˈa] Ανακ., Μισθ., Σίλ. -α̈́ [-ˈæ] Φάρασ. [-ˈe] Φάρασ., Φκόσ. Αρχ. επίθμ. -έα με συνίζ. σε -ιά κατά την μεσν. περίοδο. Για την εξέλιξη του -έα σε -α̈́ ή στα Φάρασα βλ. Ανδριώτης (1948: 17). Για τις σημ. που εκφράζονται από το επιθμ. -έα > -ιά (δένδρα, οσμή, κηλίδα, πληγή, μέτρο, φορτίο, δέρμα) βλ. Χατζιδάκις ΜΝΕ Α', 342-351.
1. Μετουσ. επίθμ. για τον σχηματ. θηλ. ουσ. τα οποία δηλώνουν φυτά, κυρίως δέντρα ό.π.τ. : αγγουριά (μποστάνι) Φάρασ., Φκόσ. απιδιά (αχλαδιά) Φάρασ., Σίλ. βαλανιά (βελανιδιά) Σίλ. βερικοκκιά (βερικοκκιά) Μισθ., Ανακ. ιντεριά (ιτιά) Σίλ. φιλυριά (φιλύρα) Σίλ. Πβ. -ίνα :2, -ίστρα, -ίτσα
2. Μετουσ. επίθμ. για τον σχηματ. θηλ. ουσ. τα οποία δηλώνουν την ποσότητα που χωράει σε αυτό το οπ. δηλώνεται από την πρωτότυπη λέξη, το φόρτωμα-περιεχόμενο, ή γενικότ. την μονάδα μέτρησης Μαλακ., Μισθ., Σίλ. : αναντοτιά (η ποσότητα σταχυών που χωράει στα δόντια του δικρανιού) Μισθ. αραμπαδιά (το φόρτωμα μιας άμαξας) Μαλακ. κανταριά (ποσότητα ενός κανταριού) Μισθ. ποδαριά (πόδι ως μονάδα μήκους) Μαλακ. χουλιαριά (κουταλιά) Μαλακ., Σίλ.
3. Μετουσ. και μεταρηματ. επίθμ. για τον σχηματ. θηλ. ουσ. τα οπ. δηλώνουν χτύπημα ό.π.τ. : κοπανιά (χτύπημα) Φάρασ. κουρμπατσιά (χτύπημα με μαστίγιο) Φλογ. λαχτιά (κλοτσιά) Μισθ., Σίλ. λιθαριά (πετριά) Φάρασ., Αξ. μουσιά (σπρωξιά) Σίλ. ξυλιά (χτύπημα με ξύλο) Μισθ., Μαλακ., Φλογ. σαμαριά (χαστούκι) Μισθ., Ποτάμ. σαπλακιά (σφαλιάρα) Μισθ. τεπικιά (κλοτσιά) Μαλακ. τσαλντιά (μαχαιριά) Φάρασ.