εννιά
(αριθμ.)
εννέα
[eˈnea]
Τσουχούρ.
εννιά
[eˈɲa]
Αξ., Αραβαν., Μισθ., Ουλαγ., Σινασσ., Τελμ., Τσαρικ.
ιννιά
[iˈɲa]
Αξ., Αραβαν., Μαλακ., Ποτάμ., Φλογ.
εννα̈́
[eˈnæ]
Φάρασ.
εννά
[eˈna]
Κίσκ., Φάρασ.
εννέ
[eˈne]
Αφσάρ., Τσουχούρ.
γεννιά
[ʝeˈɲa]
Σίλ.
γεν-νέ
[ʝenˈne]
Φκόσ.
Από το μεσν. αριθμ. ἐννιά (< αρχ. ἐννέα).
1. Εννιά
ό.π.τ.
:
Έρχουνdαι εννά λύτσ̑οι
(Έρχονται εννιά λύκοι)
Φάρασ.
-Dawk.
Γκαστουρώσ'κι, γεννιά μηνώ 'νι
(Γκαστρώθηκε, είναι εννιά μηνών έγκυος)
Σίλ.
-Dawk.
Εννιά χρόνου νύφ' 'πόμα χήρα
(Εννιά χρόνων νύφη απέμεινα χήρα)
Μισθ.
-ΙΛΝΕ 887
Σα εννιά μήνις, ναίκα σ' να μποίκ' 'να παιί
(Στους εννιά μήνες, οι γυναίκα σου θα κάνει ένα παιδί)
Τσαρικ.
-Καραλ.
Ιννιά μαστόρ' πήγαν να χτίσ̑'νε Άτανας το γιοφύρ'
(Εννιά μαστόροι πήγαν να χτίσουνε των Αδάνων το γεφύρι)
Φλογ.
-ΚΕΕΛ 1361
|| Ασμ.
Ιννιά άγγελοι κατέβανε και δώδεκ’ αρχανgέλοι
τον Κωνστανdίνο σκόρπισαν ποτέ τον ευλογούσαν (Εννιά άγγελοι κατέβηκαν και δώδεκα αρχάγγελοι
Τον Κωνσταντίνο σκόρπισαν (δηλ. τον έκαναν βαριά άρρωστο) την ώρα που παντρευόταν) Ποτάμ. -ΚΜΣ-ΚΠ327 Εννιά μέρες, εννιά νύχτες, 'ς ένα βουνό βραδυάσταν (Εννιά μέρες, εννιά νύχτες, σ' ένα βουνό βραδυάστηκα) Τελμ. -Lag.
τον Κωνστανdίνο σκόρπισαν ποτέ τον ευλογούσαν (Εννιά άγγελοι κατέβηκαν και δώδεκα αρχάγγελοι
Τον Κωνσταντίνο σκόρπισαν (δηλ. τον έκαναν βαριά άρρωστο) την ώρα που παντρευόταν) Ποτάμ. -ΚΜΣ-ΚΠ327 Εννιά μέρες, εννιά νύχτες, 'ς ένα βουνό βραδυάσταν (Εννιά μέρες, εννιά νύχτες, σ' ένα βουνό βραδυάστηκα) Τελμ. -Lag.
2. Για την δήλωση ημερομηνίας ή ώρας
:
Εννιά η ώρα ̇ ημείς 'νταρά ξυπνούμ'
(̇Εννιά η ώρα ̇ εμείς τώρα ξυπνάμε)
Μισθ.
-ΑΠΥ-ΕΝΔ
Ξέβηκαμ' τσ̑ην Τρίπολη, οχτώμιση-γεννιά νύχτα
(Κατεβήκαμε στην Τρίπολη, οχτώμιση-εννιά την νύχτα)
Σίλ.
-Κωστ.Σ.
|| Παροιμ.
Ο Μάρτης λένκεν ντι: «Ä́ρ’ να μην μποίκω σ̑ειμό σα εννα̈́, 'α ποίκω σα δεκαϊννα̈́ α̈́ρ’ να μην μποίκω σα δεκαϊννα̈́, σα εικοσιεννα̈́ ’α νάρτω μο τον αραπά»
(Ο Μάρτης έλεγε: «Aν δεν κάνω χειμώνα στις εννιά, θα κάνω στις δεκαεννιά, και αν δεν κάνω στις δεκαεννιά, στις είκοσι εννιά θα έρθω με τον αραμπά»˙ κατά την διάρκεια του Μαρτίου υπάρχει πάντα κακοκαιρία)
Φάρασ.
-Λουκ.Λουκ.