ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

μπιτίζω (ρ.) μπιτ-τίζω [bitˈtizo] Αραβαν. μπιτίζου [biˈtizu] Ουλαγ. μπιτσ̑ίζω [biˈtʃizo] Σίλ. πιτ-τώ [pitʹto] Φλογ. μπιττού [bi'tu] Ουλαγ. πιττού [pitˈtu] Ουλαγ. πιτ͑ι-έω [pitʰiˈeo] Φάρασ. μπιτιέγω [bitiˈeɣo] Φάρασ. μπιτιέζω [bitiˈezo] Φάρασ. πιτ͑ι-έζω [pʰitiˈezo] Φάρασ. Αόρ. μπίτ’σ̑α [ˈbitʃa] Ουλαγ. πίτ'σα [ˈpitsa] Φλογ. μπίσα [ˈbisa] Τελμ. εbί’σα [eˈbisa] Τελμ. μπιτίεσα [biˈtiesa] Φάρασ. πιτίεσα [piˈtiesa] Φάρασ. Μτχ. μπιτσ̑ισμένους [bitʃiˈzmenus] Σίλ. Από τον αόρ. bitti του τουρκ. ρ. bitmek, όπου και διαλεκτ. τύπ. pitmek = α) λήγω β) παύω γ) εξαντλούνται, σώνομαι δ) καταλήγω ε) ξεφυτρώνω. Ο τύπ. πιττού με μεταπλ. κατά τα ρ. σε > -ού. Πβ. νεότ. πιτίζω = ολοκληρώνω (Παναγιωτόπουλος κ.ά. 2007-2009: Α΄, 58).
Αμτβ., τελειώνω, ολοκληρώνομαι ό.π.τ. : Μαγίζομε ώσαργας, δεν πιττά (Θερίζουμε ως το βράδυ, δεν τελειώνει, ενν. η δουλειά) Φλογ. -ΙΛΝΕ 811 Εττά φον πίτταναν, ύστερα qαμπρού το ταράφ' με το qαμπρό ντάμα σ̑ηκούταν, παραμαίνισ̑καν σα σπίτνια τ'νε (Όταν τέλειωναν αυτά, ύστερα το σόι του γαμπρού μαζί με το γαμπρό σηκώνονταν, γύρναγαν σπίτια τους) Φλογ. -ΚΕΕΛ 1361 Ντο όργο μας μπίτ’σ̑ε (Η δουλειά μας τελείωσε) Ουλαγ. -Κεσ. Σο οτά ποίκαμε και ετό, ούλα καλά πίτ'σαν (Στο δωμάτιο φτιάξαμε και αυτό, όλα τελείωσαν καλά) Φλογ. -ΙΛΝΕ 811 Άντεμεν εμπί’σεν το χάλ μας (Ειδάλλως τελείωσε η καλή μας τύχη) Τελμ. -Dawk. ‘στέρου μπιτι-έσε ο γάμος (Ύστερα τέλειωσε το μυστήριο του γάμου) Φάρασ. -Dawk. || Φρ. Τσ̑υλίστου, ‘πνώσε, ’α πιτι-έσει, ’α υπά’ (Πέσε κοιμήσου, θα τελειώσει, θα πάει˙ το έλεγαν σε όποιον είχε μεγάλη στενοχώρια και ο ύπνος θα μαλάκωνε τον πόνο του) Φάρασ. -Λουκ.Λουκ. || Παροιμ. Ατσ̑είνο του τζ̑ο πιτι-έ τ’ όργο, όϋπνος γαμεί τη μαν’ ντου (Εκείνος που δεν τελειώνει ένα έργο, ο ύπνος του γαμά την μάνα˙ για τις νοικοκυρές κυρίως που από κόπο δεν ολοκληρώνουν μιά εργασία) Φάρασ. -Λουκ.Λουκ. Τσανού το χι̂ριά αψά πιττά (Του τρελού οι προμήθειες τελειώνουν γρήγορα˙ λέγεται για όσους σπαταλούν αλόγιστα την περιουσία τους σε αγαθοεργίες χωρίς να προνοούν για τον εαυτό τους) Φλογ. -ΚΕΕΛ 1361 Συνών. πληρώνω