σημάδι
(ουσ. ουδ.)
σημάδι
[siˈmaði]
Αφσάρ., Σινασσ., Φάρασ.
σημάδ'
[siˈmað]
Μισθ.
σ̑ημάρι
[ʃiˈmari]
Σίλ.
σ̑ημάρ'
[ʃiˈmar]
Αραβαν.
σεμάδι
[seˈmaði]
Ανακ., Φάρασ.
σεμάδ'
[seˈmað]
Ανακ., Δίλ., Μαλακ., Σινασσ., Φλογ.
σεμάγι
[seˈmaʝi]
Αξ.
σεμάι
[seˈmai]
Δίλ., Μισθ., Τροχ.
Από το μεταγν. ουσ. σημάδιον.
1. Σημάδι ιδιοκτησίας ζώου
ό.π.τ.
:
Σεμάι βάλλισκαμ' στα πρόγαdα
(Βάζαμε σημάδι στα πρόβατα)
Μισθ.
-ΙΛΝΕ 887
Φκιάισκαμ' σεμάδ', κόφτισ̑καμ' τα ωτιά τ'νε
(Φτιάχναμε αναγνωριστικό σημάδι, κόβαμε τα αφτιά τους)
Φλογ.
-ΙΛΝΕ 812
2. Σημάδι αρραβώνα
Ανακ., Αραβαν., Αφσάρ., Μισθ., Σινασσ., Φάρασ.
:
Τράνα, χατούμανα, εμείς απόψα θα δώκωμ' ένα σεμάδ' στην Ελένη
(Κοίτα, κυρά, εμείς απόψε θα δώσουμε ένα σημάδι αρραβώνα στην Ελένη)
Σινασσ.
-Λεύκωμα
Συνών.
νισάνι
3. Ίχνος, ένδειξη
Σινασσ., Φάρασ.
:
Tζας μα ιδώ σα χέρε του του καρφού το σημάδι τζαι σάμου θέκω το δαχτύλι μου σου καρφού τον τόπα, τζ̑ο πιστεύω
(Ώσπου να δω στα χέρια του το σημάδια των καρφιών, και ώσπου να βάλω το δάχτυλό μου στο σημείο των καρφιών, δεν πιστεύω)
Φάρασ.
-Lag.
4. Σκοποβολή
Φάρασ.
5. Σημείο μαντικό, οιωνός
Μαλακ., Σίλ.
:
Καλό σημάρι ρε φέρνει
(Καλό σημάδι δεν φέρνει, ενν. το λάλημα του πετεινού)
Σίλ.
-Κωστ.Σ.
Συνών.
ισαράτι, μανές, νισάνι :3
6. Ξύλινο κοντάρι με το οπ. διαχωρίζονται τα σιτηρά από το άχυρο
Ανακ., Δίλ., Μαλακ.
Συνών.
τσερέγκ :1