παραγγέλλω
(ρ.)
παραγγέλλω
[paraˈŋɟelo]
Ανακ.
παραντζ̑έλλω
[paranˈdʒelo]
Φάρασ.
παραντζ̑έλλου
[paranˈdʒelu]
Μισθ.
παρενgειλίσ̑κω
[pareŋɟi'liʃko]
Φλογ.
παρανgελνίσ̑κω
[paraŋɟelˈniʃko]
Αξ., Αραβαν.
παρεγγλεινίσ̑κω
[pareŋgliˈniʃko]
Αξ.
παραντζ̑ειλνίξου
[parandʒilˈniksu]
Μισθ.
Αόρ.
παρήνgειλα
[paˈriŋɟila]
Αραβαν., Ποτάμ.
παρήντζ̑ειλα
[paˈrindʒila]
Μισθ.
παρένgειλα
[paˈreŋɟila]
Σίλατ., Φλογ.
παρέγγ'λα
[paˈreŋgla]
Αξ.
παράγγειλα
[paˈraŋɟila]
Αραβαν.
παράντζ̑ειλα
[paˈrandʒila]
Φάρασ.
παρήγγελσα
[paˈriŋɟelsa]
Φλογ.
Από το αρχ. ρ. παραγγέλλω. Ο τύπ. παρενgειλίσ̑κω από το θ. αορ. παρενgειλ- και το επίθμ. -ίσκω. Ο τύπ. παρανgελνίσ̑κω σχηματίστηκε με βάση το μη συνοπτ. θ. παρανgελν-. Ο τύπ. παρεγγλινίσ̑κω με μετάθ. του [l].
1. Δίνω διαταγή ή οδηγία
ό.π.τ.
:
Βασ̑ιλιός χολιάζεται· γιολ-λαdίζ̑' τέσσερα ασκεριούς και παρανgελνίσ̑κ' τα
(O βασιλιάς θυμώνει· στένει τέσσερεις στρατιώτες και τους διατάζει)
Αξ.
-Μαυρ.-Κεσ.
Παρέγγλεν ντo μέ κοιμάσαι ντεΐ
(Του παρήγγειλε να μην κοιμάται)
Αξ.
-Μαυρ.-Κεσ.
'τον ήρταν να παν στο γιαbάν', παρέγγ'λαν τ' μάνα μ'
(Όταν ετοιμάστηκαν να πάνε στην ξενιτιά, παράγγειλαν στην μάνα μου)
Αξ.
-Μαυρ.-Κεσ.
Παρανgελνίσ̑κ'σα τελ-λάλια να το λαλήσουν 'ς ούλ-λο τον gόσμο
(Διατάζει τους τελάληδες να το διαλαλήσουν σε όλον τον κόσμο)
Αραβαν.
-Φωστ.-Κεσ.
Στα, στα, να σε παραγγείλω
(Στάσου, στάσου να σου δώσω οδηγίες (για την παρασκευή κιμά))
Σινασσ.
-Τακαδόπ.
Ντα κορίτσα παράγγειλα, είπα να ου φέρ'νι, ντεν τα ηύραν
(Έδωσα παραγγελιά στα κορίτσια, τους είπα να τα φέρουν (τα χαρτιά), δεν τα βρήκαν)
Μισθ.
-ΑΠΥ-Καρατσ.
|| Ασμ.
Aχ στα, αχ στα Γενίτσαρε, στα να σε παραγγείλω,
μη την φιλάς εντρέπεται, μη την τσιμπάς φοβάται (Αχ στάσου Γενίτσαρε, στάσου να σε καθοδηγήσω,
μη την φιλάς, ντρέπεται, μη την τσιμπάς, φοβάται) Σινασσ. -Αρχέλ. Συνών. πιτάζω, τεμπεχλετίζω, μπουγιουρντίζω
μη την φιλάς εντρέπεται, μη την τσιμπάς φοβάται (Αχ στάσου Γενίτσαρε, στάσου να σε καθοδηγήσω,
μη την φιλάς, ντρέπεται, μη την τσιμπάς, φοβάται) Σινασσ. -Αρχέλ. Συνών. πιτάζω, τεμπεχλετίζω, μπουγιουρντίζω
2. Συμβουλεύω
ό.π.τ.
:
Ετό το παιρί ον το παρήγγειλαν έπ'κεν το
(Αυτό το παιδί όπως το συμβούλεψαν έκανε)
Αραβαν.
-Φωστ.
Πεθερά μ' παρήγγελσεν με 'τον κάτσεις κουλούκα αν περάσ' παπάς τα πουλιά νίσ̑κουνdαι καφεσλούδια
(Η πεθερά μου με συμβούλευσε όταν βάλεις κλώσσα γνα κλωσσήσει, αν περάσει παπάς τα κοτόπουλα γίνονται σκουφάτα)
Φλογ.
-ΙΛΝΕ 811
|| Ασμ.
Ολημεριώς Ανδρόνικος τους υιούς του παρανgέλλει
"Παιδιά μ' αν κυνηγήσετε, παιδιά μ' αν κυνηγάτε,
κάτω μην κατέβατε, κάτω μην κατεβείτε» (Ολημερίς ο Ανδρόνικος τους γιούς του συμβουλεύει
«Παδιά μου, αν κυνηγήσετε, παιδιά μου αν κυνηγάτε,
κάτω μην κατεβαίνετε, κάτω μην κατεβείτε») Ανακ. -ΙΛΝΕ 374
"Παιδιά μ' αν κυνηγήσετε, παιδιά μ' αν κυνηγάτε,
κάτω μην κατέβατε, κάτω μην κατεβείτε» (Ολημερίς ο Ανδρόνικος τους γιούς του συμβουλεύει
«Παδιά μου, αν κυνηγήσετε, παιδιά μου αν κυνηγάτε,
κάτω μην κατεβαίνετε, κάτω μην κατεβείτε») Ανακ. -ΙΛΝΕ 374
3. Δίνω παραγγελία
Φάρασ., Φλογ.
:
Άμε σον κουρά ραδέ, παράντζ̑ειλ’ α ζυγάς σιδερώναν τσαρούχα̈ τζ̑αι φόρεσ' τα
(Πήγαινε στο σιδηρουργείο αμέσως, παράγγειλε ένα ζευγάρι σιδερένια τσαρούχια και φόρεσέ τα)
Φάρασ.
-Θεοδ.Παραδ.
Παρεγγείλισ̇κεν νύφης τα τσόλια
(Παράγγελνε τα νυφιάτικα ρούχα)
Φλογ.
-ΚΕΕΛ 1361
Συνών.
γκετιρντίζω :2, συντάσσω :2
Τροποποιήθηκε: 26/03/2025