ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

εδώ (επίρρ.) εδώ [eˈðo] Ανακ., Ποτάμ., Σίλατ., Τελμ. εdώ [eˈdo] Αραβ. ερώ [eˈro] Σίλ. 'ρώ [ro] Σίλ. ερού [eˈru] Αραβαν., Γούρδ. εδού [eˈðu] Αραβ., Φερτάκ. ιζώ [iˈzo] Σεμέντρ. εγιώ [eˈʝo] Αξ., Μπέηκ. ιγιώ [iˈʝo] Αραβ. εdού [eˈdu] Φερτάκ. ιδού [iˈðu] Φάρασ. ιγιού [iˈʝu] Ουλαγ. ιζού [iˈzu] Σεμέντρ. αδού [aˈðu] Φάρασ. ’γού [ɣu] Μισθ. 'γιού [ʝu] Ουλαγ. Μεσν. επίρρ. ἐδῶ. Για την σημ. 2 ως δεικτ. αντων. βλ. Dawkins (1916: 51).
1. Τοπ. επίρρημα που δηλώνει κοντινή στάση σε τόπο, εδώ ό.π.τ. : Γιάβρου μ', εδώ που ήρτες, εδώ είναι ένα ντέφ' (Παιδάκι μου, εδώ που ήρθες, εδώ είναι ένας δράκος) Σίλατ. -Dawk. Eγώ ήρτα με τ' Αξενούς εγιώ, σο Έσκιτζε (Εγώ ήρθα με τους Αξενούς εδώ, στην Νέα Αξό Γιαννιτσών) Μπέηκ. -ΚΜΣ-Έξοδος Β Αδού ένι τ’ άβου μου η δεφή (Eδώ είναι η άλλη μου η αδελφή) Φάρασ. -Παπαδ. Αδού σταυρατά (Κάπου προς τα εδώ) Φάρασ. -Παπαστ.-Καρακ. Αδού σο μύγου ίνου μπαχτσ̑ήδοι (Εκεί στον μύλο ήταν κήποι) Αφσάρ. -Dawk. Τσι κάρεσαι ερού; (Τί κάθεσαι εδώ;) Γούρδ. -Dawk. Ας το μάσουμ' ιτό ντο παιγί ιγιού (Ας το βάλουμε αυτό το παιδί εδώ μέσα) Ουλαγ. -Dawk. Τὄνα μας ας σταεί ιγιού (Ο ένας μας ας παραμείνει εδώ) Ουλαγ. -Dawk. Το χωριό μας όμορφο ήτον, εδώ τ’ είνdαι; (Το χωριό μας ήταν όμορφο, εδώ τι είναι;) Ανακ. -Cost. Ισ̑είτ' επ' ετσ̑ού, ιμείς από 'γού, ν' ανοίξουμ' στράδα (Εσείς αποκεί, εμείς από 'δώ, ν' ανοίξουμε δρόμο) Μισθ. -Κωστ.Μ. ’γιού έν’ ’ν κανείς. Κρίμα! Με το φάτ'! (Είναι ένας άνθρωπος εδώ. Κρίμα! Μην τον φάτε!) Ουλαγ. -Dawk. Συνών. αντά :1, γη, εδά :1, τσαού, ώδε
2. Ως δεικτ. αντωνυμία, αυτός Σίλ. : Ήσιλ̑ισκι να σκοτώσ̑ει 'ρὠ τ παιρίν ντου (Ήθελε να σκοτώσει αυτό το παιδί του) Σίλ. -Dawk. Πολύ τον πονώ ’ρώ τουν άρτουπου (Πολύ τον λυπάμαι αυτόν τον άνθρωπο) Σίλ. -ΚΜΣ-ΛΚ6 'δώ στα ζεμάνια να γαζαντίσεις πολύ ζόριν ενεί (Σ' αυτούς τους καιρούς είναι πολύ δύσκολο να βγάλεις λεφτά) Σίλ. -Συλλ.