ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

βορδώνι (ουσ. ουδ.) βορδών' [vorˈðon] Αραβαν., Γούρδ., Σινασσ. βορντών' [vorˈdon] Ανακ., Αραβαν., Σινασσ., Τελμ. βορτών' [vorˈton] Ανακ., Μαλακ., Σίλατ., Σινασσ., Φερτάκ., Φλογ. βουρντώνι [vurˈdoni] Φάρασ., Φκόσ. βουρντών' [vurˈdon] Ποτάμ., Φερτάκ. βουρτώνι [vurˈtoni] Φάρασ. βουρδούνι [vurˈðuni] Φάρασ. Πληθ. βορτώνια [vorˈtoɲa] Σίλατ., Σινασσ., Φάρασ. βουρντώνε [vurˈdone] Φάρασ., Φκόσ. βουρντώνα [vurˈdona] Φκόσ. Από το μεσν. ουσ. βορδώνιον, απώτερα από το λατιν. burdo = μουλάρι. Η τροπή βορ- > βουρ- ήδη μεσν.
1. Μουλάρι ό.π.τ. : Πώς τ’ έκοψες του βουρντωνού το βράδι; (Πώς του έκοψες του μουλαριού την ουρά;) Φάρασ. -Dawk. Καλλ'τσ̑εύαν σα βουρντώνε τσ̑αι 'υρίζαν (Καβαλλίκευαν τα μουλάρια και γύριζαν) Φάρασ. -Λουκ.Πετρ. Έπαρ' το βουρτώνι τζ̑' άμε φέρ' τα (Πάρε το μουλάρι και πήγαινε φέρ' τα) Φάρασ. -Παπαδ. Σώρεψε πένd’ έξε αραbάδε τζ̑αι πένd’ έξε βουρτώνε (Μάζεψε πέντ' έξι κάρα και πεντ' έξι μουλάρια, ενν. φορτίο) Φάρασ. -Dawk. Ήρτεν ο δράκος με σαράνdα βορτώνια φορτωμένα με τυρί (Ήρθε ο δράκος με 40 μουλάρια φορτωμένα με τυρί) Σινασσ. -Αρχέλ. Ο λύκος γρομάλτσεν σο βουρτώνιν πάνου (Ο λύκος χύμηξε στο μουλάρι) Φάρασ. -Θεοδ.Παραδ. || Ασμ. Ζεβρά ηύρεν έκρουσεν, δεξιά εύρεν και θέρ'σεν
Εφτά βορτώνια φόρτωσεν ωτίτσα και μυτίτσα
(Αριστερά τους βρήκε και τους χτύπησε, δεξιά τους βρήκε και τους θέρισε
Εφτά μουλάρια φόρτωσε με αφτιά και μύτες)
Σίλατ. -Χωλόπ.Μ.
Συνών. κατίρι, μουλάρι, μπεγκίρι
2. Ως επίθ., χοντρός Σινασσ. Συνών. αδρός, γαπάς, γκαλίν, σισμάν