ΚΕΝΤΡΟΝ ΕΡΕΥΝΗΣ ΤΩΝ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΔΙΑΛΕΚΤΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ - Ι.Λ.Ν.Ε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ TΩΝ ΙΔΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΚΑΠΠΑΔΟΚΙΑΣ

τσικρίκι (ουσ.) τσικρίκι [tsiˈkrici] Τσουχούρ. τσ̑ικρίκ' [tʃiˈkrik] Μαλακ., Τροχ., Φλογ. τσ̑iκρι̂́χ' [tʃɯˈkrɯx] Αξ., Αραβαν. τζιχρι̂́χ [dʒiˈxrɯx] Σινασσ. τσιγρίχ' [tsiˈɣrix] Τζαλ. τσ̑ικρούχ' [tʃiˈkrux] Μισθ. τσ̑ουκρούχ' [tʃuˈkrux] Τσαρικ. τσικρούχ [tsiˈkrux] Μισθ. Πληθ. τσιγρίκια [tsiˈɣrica] Τελμ. Από το τουρκ. ουσ. çıkrık = α) ροδάνι β) αργαλειός γ) τροχαλία πηγαδιού, όπου και διαλεκτ. τύπ. çığrıh.
1. Ροδάνι και συνεκδ. το αδράχτι Αξ., Αραβαν., Μισθ., Σινασσ., Τελμ. : Μι ντου τσικρούχ τύλιγαμ’ ντου νήμα (Με το αδράχτι τυλίγαμε το νήμα) Μισθ. -Κοτσαν. Εμείς τσιγρίκια μόνο ήξεραμ', δε 'φαίνισκαμ' (Εμείς αδράχτια μόνο ξέραμε, δηλ. κλώσιμο, δεν υφαίναμε) Τελμ. -ΚΜΣ-Θεοδ. Σάρντεινα τα μαστράδια σο τσικρίκ' (Τύλιγα τα μασούρια στο αδράχτι) Τροχ. -Νίγδελ.Τροχ. Συνών. τσάρκι :3
2. Αργαλειός Μαλακ., Τζαλ. Συνών. γουβί :2, εργαλειό, ιστάρι, τεζκάχι :1, χώστρα
3. Η ενέργεια του υφαίνω Τσαρικ. : Καχαρή Ντευτέρα σαματηρό μέρα 'ναι για το τσ̑ουκρούχ' (Η Καθαρά Δευτέρα είναι σημαδιακή (=καλή) μέρα για να ξεκινήσει η ύφανση) Τσαρικ. -Κωστ.Μ. Συνών. υφάνισμα
4. Τροχαλία πηγαδιού Μισθ. Συνών. τροχιλιά :1